Rechter: Twentse gemeenten mogen rechtsgang aanbieders niet blokkeren
4 nov 2024 om 10:05
Publicatiedatum: 4 nov 2024 om 10:05
1Twente.nl
237237 keer bekeken
Bij onenigheid tussen een gemeente en een (jeugd)zorgaanbieder kunnen partijen naar de rechter stappen. Juist dat laatste probeerden de Twentse gemeenten al in een vroeg stadium, namelijk nog vóór het tekenen van de contracten, te blokkeren, zo meldt 1Twente.nl. De kortgedingrechter in Almelo oordeelde echter dat de gang naar de rechter niet afgesneden mag worden. De tekst in het contract voor de Twentse jeugdzorg moet worden aangepast.
Veertien Twentse gemeenten kopen vanaf 1 januari 2025 gezamenlijk jeugdzorg in onder de naam SamenTwente. Aan het einde van het aanbestedingstraject stapten aanbieders van ambulante jeugdhulp Doppa Zorg en Helios Kind en Jeugd in oktober naar de rechter. Ze vinden de standaardtarieven voor ambulante jeugdhulp van 1,96 euro per minuut te laag. Dat bedrag is gebaseerd op de uitkomsten van een marktconsultatie die het samenwerkingsverband voorafgaand aan de aanbesteding heeft laten uitvoeren.
Tarieven voldoende onderbouwd
Doppa en Helios stellen dat zij hun werk niet tegen het aangeboden tarief kunnen uitvoeren en vrezen dat ze in de financiële problemen komen. Dit komt onder meer doordat de aanbieders meer wo-geschoold personeel in dienst hebben dan het gemiddelde waar SamenTwente van uitgaat. In de uitspraak oordeelt de rechter dat de aanbieders een verschil in personeelskosten dan maar op andere kosten moeten opvangen.
Ook het bezwaar tegen de ‘productiviteitsnorm’ schuift de rechter aan de kant. Doppa en Helios vinden die norm te laag. Met andere woorden: zij denken dat er efficiënter gewerkt kan worden (omdat er minder arbeidstijd verloren gaat aan andere arbeidsprocessen). Maar de rechter vindt het uitgangspunt van SamenTwente – een ‘gemiddeld efficiënte zorgaanbieder in Twente’ – voldoende.
Naar de rechter niet mogelijk
Op één punt werden Doppa en Helios echter wel in het gelijk gesteld. Het betreft een clausule die in een conceptovereenkomst in de aanbesteding is opgenomen.
Alle jeugdzorgaanbieders die zich zouden inschrijven, zien na het ondertekenen af van een gang naar de overheidsrechter. Van de jeugdzorgpartijen zou worden verwacht dat bij een conflict eerst met SamenTwente in gesprek wordt gegaan om tot een minnelijke schikking te komen, al dan niet onder begeleiding van een adviseur.
Als er ondanks deze vorm van ‘mediation’ geen akkoord is, zouden de aanbieders naar de landelijke Geschillencommissie Sociaal Domein moeten stappen. In die commissie – die een bindend advies geeft – zijn onder meer de brancheorganisaties Verenigde Nederlandse Gemeenten (VNG) en Jeugdzorg Nederland vertegenwoordigd. Alleen bij procedurele fouten door die commissie staat een rechtsgang nog open.
Disproportioneel
De rechtbank in Almelo concludeert dat deze voorwaarde ‘disproportioneel’ is. Een partij kan vrijwillig afzien van een rechtsgang, maar daarvan is hier geen sprake. Immers, wie niet akkoord gaat met deze regel, krijg geen contract en komt vanwege de regionale aanbesteding nergens in Twente meer aan de bak.
Daar komt bovenop dat wanneer een aanbieder zich rechtstreeks tot de geschillencommissie wendt, zonder dat er aantoonbaar is geprobeerd om tot een minnelijke schikking te komen, die commissie op verzoek van SamenTwente kan besluiten om geen inhoudelijke uitspraak te doen. Daarmee zou elke mogelijkheid vervallen om een geschil juridisch te laten toetsen.
SamenTwente moet de voorwaarde over de rechtsgang verwijderen of zodanig aanpassen, dat een zorgaanbieder altijd de mogelijkheid heeft om naar de rechter te stappen.
Zie ook: