Goede inkoop van jeugdhulp vraagt om een duurzame samenwerking tussen de opdrachtgever (regio’s) en de aanbieders, professionals en cliënten. Vanuit deze optiek heeft het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) ‘Zeven goede gewoonten voor de inkoop van jeugdhulp’ ontwikkeld.
Op dinsdag 30 september vond alweer de zesde roadshow van het Ketenbureau i-Sociaal Domein plaats in Noord-Holland. Dit keer waren we te gast bij de gemeente Alkmaar. Het doel van de bijeenkomst was om gemeenten en zorgaanbieders te informeren over het gebruik van de contractstandaarden voor de inkoop van Jeugdhulp en Wmo-diensten. Ook was er voldoende gelegenheid voor de deelnemers om vragen te stellen.
Na een warm welkom door projectleider implementatie contractstandaarden, Said Igalla, was er volop ruimte voor uitleg over de contractstandaarden, hun praktische toepassing én het beantwoorden van vragen. De deelnemers, o.a. contractmanagers, inkoopadviseurs, beleidsadviseurs en kwaliteitsadviseurs, gaven aan tevreden te zijn met de contractstandaarden: ze ervaren meerwaarde doordat veel zaken helder zijn (mede dankzij de bijbehorende toelichting) en artikelen een vaste plek hebben, terwijl er toch ruimte blijft voor eigen beleidsafspraken.
Er werden veel interessante vragen en opmerkingen gedeeld die we meenemen in de verdere doorontwikkeling van de contractstandaarden. Daarnaast ontvingen de deelnemers een overzicht van handige tools die helpen bij de implementatie.
We kijken terug op een waardevolle bijeenkomst met betrokken deelnemers. Het was een leerzaam proces dat bijdraagt aan de gezamenlijke groei en verdere ontwikkeling van de contractstandaarden. De volgende roadshow staat gepland op 9 oktober in Maastricht. Wil je erbij zijn? Meld je dan snel aan!
Voor de frictiekosten die optreden bij de af- en ombouw van gesloten jeugdhulp naar kleinschalige vormen en de ontwikkeling van alternatieven voor deze doelgroep, heeft het Rijk voor de jaren 2024 t/m 2027 in totaal €167 miljoen beschikbaar gesteld. Hiervoor is de ‘Regeling specifieke uitkering transformatie gesloten jeugdhulp’ (SPUK-TGJ) opgesteld.
In opdracht van de VNG en het Ministerie van VWS heeft het Ketenbureau i-Sociaal Domein een handreiking geschreven. Deze handreiking bestaat uit de volgende twee delen:
Gedurende de looptijd van deze regeling, verleent VNG in samenwerking met het Ketenbureau ondersteuning aan de coördinerende gemeenten bij de uitvoering van de regeling. Heb je vragen over de handreiking? Mail naar: ketenbureau@i-sociaaldomein.nl.
De actuele versie van de handreiking en de Excel-invulversie van de bestuursverklaring vind je hieronder.
Het Ketenbureau is bezig met het ontwikkelen van een chatbot “Jaapjunior”. Deze chatbot geeft antwoord op vragen van gebruikers over het berichtenverkeer Jw/Wmo.
Jaapjunior moet nog veel leren. We zijn hem uitgebreid aan het testen. Hoewel Jaapjunior nu nog alleen beschikbaar is voor een beperkte groep testers, wil ik jullie toch een eerste indruk geven hoe Jaapjunior kan helpen.
Jaapjunior geeft zijn antwoord, opgesplitst in delen:
Om gemeenten en zorgaanbieders te ondersteunen bij het implementeren van de contractstandaarden (CS) vertellen we de verhalen van de organisaties die dit al succesvol hebben gedaan. Dit praktijkverhaal vertelt hoe Shared Service Centrum Ons (SSC Ons) dit heeft aangepakt.
SSC Ons levert bedrijfsvoeringsoplossingen zoals ICT, Inkoop & Contractmanagement en HR voor de gemeenten Zwolle, Kampen, Dalfsen, Westerveld, Zwartewaterland, Ommen en de Provincie Overijssel. Jovana Urukalo werkt als inkoopadviseur bij SSC Ons en begeleidt inkooptrajecten in het sociaal domein. Zij is nauw betrokken bij het implementeren van de contractstandaarden bij SSC Ons.
Jovana vertelt: “Eigenlijk dachten mijn collega-inkoopadviseur en ik dat het voor ons niet zoveel zou betekenen. Maar toen we een Masterclass van het Ketenbureau i-SD bijwoonden en hoorden dat het niet alleen over de contracten maar óók over de inkoopdocumenten ging, begrepen we dat ook wij aan de slag moesten.”
“We zijn in gesprek gegaan met onze aanbestedingsjuristen want er kwamen twee aanbestedingen aan waar we de contractstandaarden moesten gaan gebruiken. Met elkaar besloten we dat dit iets was waar we echt mee aan de slag moesten. Vanuit de Masterclass was ons duidelijk geworden dat het verplicht is om de contractstandaarden te gebruiken en daar wilden we niet aan voorbijgaan.
De aanbestedingsjuristen hebben gekeken wat nodig was om het mogelijk te maken om de contractstandaarden te gebruiken. In ons inkoopbeleid staat dat onze eigen inkoopvoorwaarden worden gehanteerd terwijl in de contractstandaarden de inkoopvoorwaarden van de VNG worden gebruikt. Er moest daarom een addendum komen op het inkoopbeleid waarin staat dat voor de inkoop van Wmo en Jeugdwet de Algemene Inkoopvoorwaarden van de VNG gelden. Dit heeft wel wat tijd gekost want dat moet opgesteld worden, juridisch getoetst worden en vervolgens via het college van B&W naar de gemeenteraad voor goedkeuring.
Tegelijkertijd zijn we als inkoopadviseurs onze eigen documenten gaan vergelijken met die van de contractstandaarden om te zien wat opviel; wat is anders in de contractstandaarden en wat kon bijvoorbeeld niet meer? Er startten twee grote aanbestedingstrajecten: een voor Wmo begeleiding en een voor huishoudelijke hulp, dus we konden er direct praktisch mee aan de slag.”
Jovana lacht bij deze vraag: “De kracht van inkoopadviseurs is onze structuur. En als die dan ineens helemaal anders wordt, is dat enorm wennen! Je kent je eigen documenten van A tot Z, weet wat er in staat, waar dat staat en hoe het bedoeld is. Dan weet je ook waar je wat in aan kunt passen en waar niet. Dus in het begin is dat wel frustrerend en vraag je je af waarom dingen staan waar ze staan en waarom ze zo geformuleerd zijn.
Maar ook hier hielp het dat we de Masterclass hadden gevolgd want daar was artikelsgewijs de achtergrond uitgelegd van hoe een artikel tot stand was gekomen en wat er mee bedoeld werd. De contractstandaarden zijn natuurlijk niet alleen door gemeenten ontwikkeld maar ook met zorgaanbieders. Dus dat hielp om het te begrijpen.
Hierover hebben in het begin ook veel gespard met onze collega-juristen: het goed begrijpen van wat er bedoeld wordt met een artikel. Zo kwamen we tot een lijstje met wat we misten in de contractstandaarden en wat we graag anders zouden zien.”
“Wat voor ons heel fijn was, was de bereidheid van het Ketenbureau om met ons mee te denken. Toen we onze inkoopdocumenten en overeenkomst klaar hadden, hebben we de conformiteitscheck ingediend. We kregen hierop waardevolle feedback. We konden ook gemakkelijk onze vragen stellen en kregen ook snel antwoord. Daardoor konden wij steeds snel weer verder met de implementatie.”
Projectleider Said Igalla zegt lachend: “Jullie waren een van de eersten die aan de slag gingen met de implementatie dus we hadden er ook alle tijd voor.“ Jovana antwoordt: “Dat snap ik. Normaal gesproken zou je ook kijken op TenderNed (of Mercell) naar andere voorbeelden maar omdat wij een van de eersten waren, waren die voorbeelden er nog niet veel. Nu kun je er al meer vinden en dat maakt het voor gemeenten die er nu mee aan de slag gaan veel makkelijker omdat je goede voorbeelden hebt.”
Het samenspel met de beleidsadviseurs van de gemeenten verliep heel soepel vertelt Jovana. “Er is vertrouwen vanuit beleid dat wij als inkoopadviseurs goed ons werk doen. De beleidsadviseurs hebben een rol gehad met het invullen van hoofdstuk 2 van het inkoopdocument. Daar is ruimte om de algemene uitgangspunten voor beleid en inkoopdoelstellingen neer te zetten. Zij hebben dat met de toelichting van het Ketenbureau gedaan, die hoort bij de contractstandaarden. Zo konden ook zij de bedoeling achter ieder artikel lezen en daarmee konden zij goed werken.
“We hebben nu net de kluis geopend en als ik er zo op terugkijk, heeft het traject niet veel langer geduurd dan normaal. Maar eerlijk gezegd: die tijd was er ook niet vanwege de ingangsdatum van de nieuwe overeenkomsten.’’ vertelt Jovana.
“Het is wennen aan de documenten maar je doorloopt verder dezelfde procedure: wat ga je inkopen, hoeveel partijen zijn erbij betrokken, welke eisen willen we stellen? Die vragen stel je altijd. Het heeft alleen een ander plekje in de documenten gekregen. Onze juristen hadden ook niet veel opmerkingen over de overeenkomst; deze kwam redelijk overeen met ons eigen format. De keuzes van gemeenten waarvoor wij inkopen, konden we goed opnemen in deel 1 van de overeenkomst en hoofdstuk 2 van het inkoopdocument, daar was voldoende ruimte voor. We merkten ook bij de Nota’s van Inlichtingen dat er vanuit de aanbieders niet opvallend veel vragen kwamen over de documenten.”
“Bij de beantwoording van die vragen hebben we extra aandacht besteed aan de uitleg waarom we bepaalde artikelen niet aan konden passen; de toelichting op de contractstandaarden hielp daarbij. Dus niet: dit staat in deel 3 en dat mogen we niet aanpassen, maar: dit is de bedoeling van het artikel en daarom is het goed dat dit zo blijft. Ook dit hebben we weer in overleg met het Ketenbureau gedaan. We merkten dat er geen vervolgvragen kwamen dus dit was blijkbaar duidelijk voor de aanbieders.”
“Mijn eerste tip is: Zoek het contact met je collega’s! Spar met de jurist, de contractmanager en de beleidsmedewerker over: hoe zien we dit, wat is er nodig en hoe passen we dit toe? En als er vragen beantwoord zijn, deel dan ook de kennis met elkaar. Zo voorkom je dat je bij een nieuw traject weer opnieuw moet beginnen.”
“Als tweede wil ik meegeven: zoek voorbeelden. Die zullen nu steeds meer beschikbaar zijn. Zoek ook contact met andere gemeenten of inkooporganisaties die dit traject al hebben doorlopen. Ik heb gemerkt dat iedereen bereid is elkaar te helpen dus maak daar gebruik van! De contactgegevens vind je bij de aanbestedingen op TenderNed.”
“Voor ons was het Ketenbureau een belangrijke sparringpartner. Zij bieden veel diensten aan zoals een e-learning, de Masterclass en de werksessie, maar zijn ook goed benaderbaar als je een specifieke vraag hebt. Wat mij betreft is dat tip 3; maak gebruik van de kennis van het Ketenbureau.”
“En als laatste: gebruik de toelichting. De toelichting geeft veel informatie over hoe artikelen bedoeld zijn dus daarmee voorkom je dat je er een eigen interpretatie aan gaat geven.”
“Dan zou ik toch meer tijd nemen. Eerder vertelde ik dat het niet veel meer tijd heeft gekost dan bij een regulier traject. Dat klopt ook wel maar die tijd was er ook niet. Als je voor het eerst de contractstandaarden gaat toepassen, is het prettig als je daar net iets meer tijd voor hebt. Bij de voorbereiding bijvoorbeeld 3 maanden extra en iets meer marge bij de planning van je Nota’s van Inlichtingen. Dan heb je ook ruimte in je planning om te sparren met het Ketenbureau en een conformiteitscheck te doen, wat heel waardevol is”
Wil je de inkoopdocumenten inzien van SSC Ons? Je vindt ze op TenderNed. Ook de contactgegevens van Jovana vind je bij deze documenten. Heb je vragen aan haar? Ze is van harte bereid om ze te beantwoorden.
Wil jij ook een inspirerend praktijkverhaal met ons delen? Neem dan contact met ons op via Ketenbureau@i-sociaaldomein.nl.
Nadat de eerste versie van de Contractstandaarden Jeugd was vastgesteld, bereikten ons al snel vragen of de standaardovereenkomst ook gehanteerd moet worden voor het vastleggen van maatwerkafspraken met een niet-gecontracteerde aanbieder. Het antwoord op die vraag is ‘ja’. Gemeenten hebben bij het onderling verbindend verklaren van de contractstandaarden geen uitzondering gemaakt voor maatwerkovereenkomsten. De overeenkomst uit de contractstandaarden kan, met enkele aanpassingen, ook heel goed hiervoor worden gebruikt.
Een landelijke werkgroep met enkele gemeenten en de VNG heeft zich in drie sessies gebogen over de vraag welke bepalingen wel en niet van toepassing zijn bij maatwerkovereenkomsten. Het uitgangspunt is dat die bepalingen niet weggelaten worden maar ‘niet van toepassing’ worden verklaard, zodat de volgorde en nummering van de artikelen gelijk blijft. Ook zijn er een paar aanpassingen gedaan in de overwegingen en begripsdefinities. Dit heeft geresulteerd in een specifieke maatwerkversie. Deze is gebaseerd op de nieuwste versie van de CS Jeugd (1.4), die op 1 januari 2026 van kracht wordt (nu nog conceptstatus omdat definitieve vaststelling van deze versie in september plaatsvindt).
Alhoewel deze maatwerkversie geschreven is voor de CS Jeugd zijn de aanpassingen ook toe te passen op de CS voor Wmo-diensten.
Onder het tabblad ‘documenten’ zijn twee versies van de maatwerkovereenkomst te vinden:
1. een versie met daarin zichtbaar de verschillen
2. een ‘schone’ versie
Onlangs zijn de voorlopige indexcijfers voor OVA en PPC gepubliceerd. Op grond hiervan kunnen de tarieven voor jeugdhulp worden berekend. Ook dit jaar heeft het Ketenbureau i-Sociaal Domein een Excelformat gemaakt als hulpmiddel voor deze berekening. In de Contractstandaarden Jeugd is het hanteren van deze indexatie verplicht gesteld.
Voor meer informatie verwijzen wij graag naar het artikel op de website van de VNG.
Op 3 juli heeft de begeleidingsgroep de concept-inkoopdocumenten voor hulpmiddelen besproken. De uitkomsten lees je hier.
Continue reading
Ben jij bezig of ga jij aan de slag met het implementeren van de contractstandaarden? Dan is dit webinar ook interessant voor jou!
In dit gastcollege komen verschillende gemeenten aan het woord om te vertellen over hoe zij de implementatie hebben aangepakt.
Bekijk het gastcollege.
De vragen die tijdens het webinar zijn gesteld staan hieronder. De bijbehorende antwoorden zijn nog niet allemaal beschikbaar maar worden zo snel mogelijk aangevuld.
Dat klopt! En dat betekent dat je nu daarmee moet beginnen als je op tijd klaar wilt zijn. Voor de doorlooptijd van de contracten rekenen we minstens 4 maanden. Er staat een stappenplan op de website.
Als er geen herzieningsclausule is opgenomen is het eerste moment dat de Contractstandaarden moeten worden ingevoerd bij het uitzetten van een nieuwe aanbesteding. Dit betekent dus in dit specifieke geval uiterlijk na de laatste verlenging.
Jazeker! Dat is zelfs de bedoeling. Er zijn contractstandaarden voor Wmo en Jeugdwet maar die zijn op hoofdlijnen gelijk aan elkaar. Vanwege de aard van de verschillen, wijken sommige artikelen af.
Dat is wel erg laat maar als het niet op een verlengingsmoment kan, zit er niets anders op. Je kunt nu alvast wat voorwerk doen maar neem tegen die tijd de tijd (1 a 2 jaar van tevoren) de dan geldende versie om te implementeren.
Ja, het administratieprotocol (SAP) verschilt alleen per uitvoeringsvariant (inspannings-, output- en taakgericht). Het administratieprotocol maakt geen deel uit van de contractstandaarden maar er wordt wel naar verwezen.
Hiermee worden wezenlijke wijzigingen bedoeld.
Ja, dat is mogelijk mits je de herzieningsclausule hebt opgenomen in je huidige contracten.
Nee, dat hebben we niet. Als Ketenbureau betrekken we zorgaanbieders wel nadrukkelijk bij de implementatie van de contractstandaarden omdat het ook voor hen van belang is om de administratieve lasten te verminderen. En die verminderen alleen als we allemaal de contractstandaarden gebruiken en verder standaardiseren.
Het is mogelijk om een conformiteitscheck aan te vragen. Het Ketenbureau checkt dan of jullie contracten conform de contractstandaarden zijn opgesteld en geeft feedback als dat nog niet zo is. Houd rekening met beperkte capaciteit aan onze kant en plan voldoende ruimte in om onze feedback te verwerken in de contracten.
Tot 1 januari van dit jaar mochten er wijzigingsverzoeken worden ingediend op de contractstandaarden. De Stuurgroep heeft positief besloten op de nieuwe versies van de contractstandaarden. Daarmee zijn de wijzigingen nog niet definitief. De nieuwe versies staan al wel op onze website omdat de teksten zijn vereenvoudigd (naar B1 taalniveau). Zo is er meer tijd is om de documenten met elkaar te vergelijken en de nieuwe versie(s) voor te bereiden.
In totaal zijn er 28 wijzigingsverzoeken beoordeeld door het expertteam en de begeleidingsgroep. Ongeveer de helft daarvan leidde tot een aanpassing van de contractstandaarden. De komende maanden gaat het voorstel via diverse commissies naar het bestuur van de VNG die er in het najaar een definitief besluit over neemt. De nieuwe versies worden dan per 1 januari 2026 van kracht. Zie het reviewproces.
De belangrijkste wijzigingsverzoeken die zijn goedgekeurd en opgenomen in versie 1.4 van Contractstandaarden Jeugd (CSJ) en versie 1.2 van de Contractstandaarden Wmo (CSW) en hebben betrekking op de volgende onderwerpen:
De nieuwe versies van de contractstandaarden vind je op onze website. Bij de nieuwe inkoopdocumenten, overeenkomst en de toelichting vind je ook een was-wordt-tabel. Hierin staat exact vermeld welke tekst er gewijzigd is ten opzichte van de vorige versie.
Heb je vragen? Mail dan naar ketenbureau@i-sociaaldomein.nl.
