Hervormingsagenda Jeugd: Standaardisatie
Gemeenten, zorgaanbieders en jeugdzorgprofessionals hebben te maken met hoge administratieve lasten rondom inkoop en verantwoording van (hoog)specialistische jeugdzorg. Hierdoor kunnen zorgprofessionals minder tijd besteden aan het verlenen van jeugdzorg.
Ambities
Eén van de belangrijkste ambities uit de Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 is het vereenvoudigen van de inkoop van jeugdzorg. Te beginnen met de zorgvormen die straks verplicht regionaal moeten worden ingekocht. Voor deze zorgvormen worden standaarden ontwikkeld voor registratie, declaratie en verantwoording die verplicht moeten worden gevolgd. Om deze ambitie te verwezenlijken, is het programma Standaardisatie opgestart.
Standaardisatie kan helpen de administratieve lasten voor gemeenten, aanbieders en jeugdzorgprofessionals te verminderen, waardoor zij meer tijd overhouden voor waar het echt om gaat: goede zorg voor de jeugd.
Aanpak programma Standaardisatie
Het programma zorgt voor uniforme begrippen en een limitatieve set aan prestaties (‘eenheid van taal’) die worden verwerkt in standaarden voor registratie, declaratie en verantwoording. De standaarden worden in nauwe samenwerking met gemeenten, zorgaanbieders, jeugdzorgprofessionals en experts (inkopers, ICT-leveranciers, accountants) ontwikkeld.
Het traject naar standaardisatie is een meerjarig proces. Waar mogelijk wordt de uitwerking versneld. Ook wordt de tijd genomen om te leren van de eerste stappen om te komen tot een effectieve aanpak. Daarom wordt gestart met de standaardisatie van twee (regionaal in te kopen) jeugdzorgvormen.
Op basis van de inzichten die dat oplevert, wil het programma het proces voor de standaardisatie van de overige jeugdzorgvormen eenvoudiger maken. Na de invoering van de standaarden wordt het gebruik hiervan verplicht.
De complexiteit ligt niet alleen in de ontwikkeling van de standaarden, maar ook het in de praktijk werkend krijgen van de standaarden. Daarom wordt er in het programma gewerkt langs drie sporen. Deze worden hieronder toegelicht.
Rol Ketenbureau
Het Ketenbureau is gevraagd om in 2025 een rol te spelen bij het programma Standaardisatie van de Hervormingsagenda Jeugd.
Dit doen we door onze expertise te leveren, door gezamenlijk te werken aan concrete resultaten en door bestaande producten en oplossingen verder onder de aandacht te brengen.
Meedenken?
Wil jij meedenken over standaardisatie in de Jeugdzorg? Programma Standaardisatie nodigt je van harte uit om vragen te stellen, ideeën of inspirerende casussen te delen.
Meld je aan via je eigen brancheorganisatie of stuur een mail naar voorjeugdengezin@minvws.nl.
Ook zijn er specifieke momenten waarop je kunt meedenken: de referentiegroep Landelijke Productstructuur Specialistische Jeugdhulp: Contactgegevens??
Het Ketenbureau i-Sociaal Domein ontwikkelt en beheert al standaarden die toegepast kunnen worden, zoals:
SAP's (Standaard Administratieprotocollen)
Als gemeenten en aanbieders deze goed gebruiken, scheelt dat al veel qua administratieve lasten. Het Ketenbureau kan ondersteunen bij het implementeren.
In dit spoor worden deelprojecten in 2025 opgestart vanuit het conceptueel WUIVER model (Werkwijze Uniforme Inkoop Verantwoording En Registratie) op basis van prioriteiten
Het ontwikkelen van uniforme begrippen (‘eenheid van taal’)
Het vertalen van de regionaal in te kopen zorgvormen in een limitatieve set aan producten
Het formeel beleggen van het onderhoud van en toezicht op de standaarden
De vervolgstap is dat voor de aangewezen zorgvormen standaarden voor registratie, declaratie en verantwoording worden opgesteld die verplicht moeten worden gebruikt.
In dit spoor wordt samengewerkt met verschillende organisaties uit de jeugdzorg die al stappen hebben gezet in de ontwikkeling van standaardisatie (o.a. kwaliteitscriteria, uniforme producten, handreiking voor tarieven). Het gaat bijvoorbeeld om organisaties voor gezinshuiszorg, pleegzorg en jeugdbescherming. Samen met hen werkt het programma aan het ontwikkelen van een volledige set aan standaarden. Op basis van hun ervaringen wil men leren van wat er nodig is om standaardisatie in een sector uit te werken en succesvol toe te passen.
Link naar filmpje dat nog bij het Ketenbureau College geplaatst moet worden
Bekijk het webinar over programma Standaardisatie 2024
Tijdens dit webinar in de Week van de Standaarden lichtten Maureen Pepping (programmamanager, ministerie van VWS) en Arjen Janssen (betrokken vanuit de VNG) het programma toe.
Zie ook de Q&A’s van het webinar.
Veel gestelde vragen programma Standaardisatie
1. Overkoepelende uniforme begrippenlijst
Begrippen als startdatum, indirecte tijd of no-show komen in meerdere standaarden voor en kennen vaak verschillende definities. Daarom gaan we hiermee starten. Kern is komen tot één set van begrippen en definities die kunnen worden toegepast in de verschillende standaarden.
2. Limitatieve set regionale product- en dienstomschrijvingen
Op dit moment hanteren gemeenten en regio’s hun eigen product- en dienstomschrijvingen. Door deze verschillen ontstaan er administratieve lasten. Daarom wordt er één set van product- en dienstomschrijvingen gemaakt (voor zorgvormen die minimaal regionaal moeten worden ingekocht) die regio’s dienen te gebruiken bij het contracteren van zorg.
3. Tarieven per product /dienst
Op dit moment hanteren gemeenten en regio’s hun eigen tarieven. Wel is vastgelegd in de Amvb reële prijzen Jeugdwet dat zij hierbij een verplichte set aan kostprijselementen moeten gebruiken. Ook zetten deze gemeenten en regio’s hun eigen kostenonderzoeken uit om tot die tarieven te komen. Dit is administratief erg belastend voor jeugdzorgaanbieders en deze onderzoeken leiden lang niet altijd tot een goed onderbouwd tarief. Daarom zorgen we ervoor dat, zodra de product- en dienstomschrijvingen zijn vastgesteld, er landelijk kostenonderzoek wordt gedaan naar de kosten van deze dienstverlening (en dus niet meer regionaal/lokaal). Resultaat zijn tariefgrenzen, bijv. minimum- of maximumtarief. Gemeenten en regio’s kunnen dus nog steeds rekening houden met de eigen visie en met lokale componenten.
WUIVER staat voor Werkwijze Uniforme Inkoop Verantwoording En Registratie. Dit betreft de afkorting van het conceptuele model dat is ontwikkeld om tot standaardisatie in de Jeugdzorg te komen. De beoogde volgorde van uitwerking vanuit het model is:
1. Uniforme begrippen en voorwaarden
2. Een limitatieve set aan producten (‘productstructuur’)
3. Product- en dienstomschrijvingen van deze producten
4. Contractstandaarden voor deze producten
5. Vertaling begrippen en productstructuur in regelgeving en handreikingen:
a. Registratieregels
b. Declaratieregels
c. Eisen aan software voor registratie en declaratie
d. Financieel administratieve processen
e. Accountantsprotocol
6. Tarieven (tariefgrenzen) per product/dienst
Geen vaste tarieven
We maken geen tarieven die in het hele land hetzelfde zijn, maar we werken toe naar tariefgrenzen (zoals bandbreedtetarieven of maximumtarieven) voor zorgvormen met daarbinnen producten.
Geen regulering voor zorgvormen die straks alleen lokaal worden ingekocht
De scope is de AMvB Zorgvormen. Daar wordt op dit moment aan gewerkt. De concepttekst van het wetsvoorstel ‘Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’ is terug te vinden via Aanbiedingsbrief ontwerpbesluit Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl Regio's moeten straks specialistische zorg, op basis van de AMvB, gezamenlijk inkopen.
Geen uniforme uitvoeringsvariant
Er zijn nu drie uitvoeringsvarianten (inspanningsgericht, resultaatgericht, taakgericht) en dat blijft zo conform de Hervormingsagenda. Zorgaanbieders kunnen dus nog steeds met drie varianten te maken hebben: de standaarden schrijven voor elk van de uitvoeringsvarianten voor wat verplicht is.
In samenwerking met de werkorganisatie kwaliteit en blijvend leren (KBL) zullen er kwaliteitscriteria gekoppeld moeten worden aan de product- en dienstomschrijvingen. Basis zijn bestaande kwaliteitsproducten. De toevoeging van kwaliteitscriteria is randvoorwaardelijk om uiteindelijk de stap te kunnen maken richting landelijke tarieven (tariefgrenzen).
VNG
VGN
Jeugdzorg Nederland
De Nederlandse GGZ
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Ministerie van VWS
Ketenbureau i-Sociaal Domein
Het uitgangspunt voor het programma is dat alle producten en standaarden door en met expertise uit het veld worden ontwikkeld. Dus door de mensen die met de standaarden moeten gaan werken.
Benutten bestaande producten
Het Ketenbureau i-Sociaal Domein ontwikkelt en beheert al standaarden die toegepast kunnen worden, zoals:
- Contractstandaarden
- SAP's (Standaard Administratieprotocollen)
- Accountantsprotocol
Als gemeenten en aanbieders deze goed gebruiken, scheelt dat al veel qua administratieve lasten. Het Ketenbureau kan ondersteunen bij het implementeren.
Nieuwe producten conform WUIVER model (spoor 2 programma)
De producten die als eerste (in 2025) worden ontwikkeld zijn:
a. Overkoepelende uniforme begrippenlijst
b. Limitatieve set regionale product- en dienstomschrijvingen c. Onderhoudsrollen (doorontwikkeling van en toezicht op standaarden)Specifieke standaarden voorlopers gezinshuiszorg en pleegzorg (spoor 3 programma)
Op basis van bestaande afspraken in de gezinshuiszorg en pleegzorg worden de eerste standaarden uit het WUIVER model (in 2025) voor deze voorlopers uitgewerkt. De voortgang over de te ontwikkelen (en vastgestelde) producten en wat dit betekent wordt op deze website gemeld en zal uiteraard ook via de verschillende communicatiekanalen van de betrokken partijen worden gedeeld.